مرثیۀ ترکی، زبانِ پذیرا
از دیرباز مجالس رثای اهل‌البیت(علیهم‌السلام) شاهد تأثیر جان‌ا‌فزای اشعاری است که توسط مرثیه‌خوانان ترک‌زبان، خوانده می‌شود. در بین مرثیه‌سرایان ترک ایرانی، مرسوم و مشهور است که در اشعار خویش به نوعی از زبان فارسی بهره می‌برند که ضمن آنکه مورد استقبال خوب مخاطبین ترک، قرار می‌گیرد، نوع خاصی از شعرترکی را نیز رقم می‌زنند. بهره‌گیری از زبان فارسی در این زبان، تابع دستور زبان فارسی است؛ بطور مثال در بیت:«صاحب باب کرمدور هر بری صاحب عطا     سائل درگه‌لرین سالمازلا هرگز بوش یولا»(انور اردبیلی) مشاهده می‌شود، کلمات:«صاحب، باب، کرم، عطا، سائل، درگه، هرگز» فارسی بوده و بقیه(هربری=هرکدام، سالمازلا=نمی اندازند، بوش=خالی، یولا=راه، سالمازلابوش یولا=دست خالی راه نمی اندازند) ترکی هستند؛ نوع اتصال و خواندنِ مضاف و مضافٌ الیه در«صاحبِ بابِ کرمدور» و «سائلِ درگه‌لرین» مانند فارسی با کسره همراه است؛ ترکیب«صاحب عطا» فارسی است؛ ترکیب‌های«کرمدور=صاحب کرم»و«درگه‌لرین=درگاهشان»فارسی‌ترکی هستند و احتمالاً به دلیل شهرت دو کلمۀ«کرم» و «درگه» در فارسی و در شعر آیینی بوده که شاعرترک‌زبان، گرته‌برداری نموده است. وزن عروضی شعر، در بحر رمل(فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن) است که دارای خطاهای وزنی‌هجایی می‌باشد. یکی از مشخصات مراثی امروزی، سهل و ممتنع بودن آن است که شاعر توانسته بخوبی از عهده برآید.

توجه:

بحمدالله پژوهش‌های جدیدی در زمینۀ شعر و مرثیۀ ترکی در این کانون آغاز گشته که علاقمندان می‌توانند از طریق کانال تلگرامی ذیل دنبال فرمایند و نظرات خویش را نیز از درگاههای مرتبط منتقل فرمایند.

amoozeshmaddahiturky@

 

+ نوشته شده در  یکشنبه ۱۳۹۹/۰۹/۱۶ساعت 16:31  توسط مجیدطاهری  |